Od 1 stycznia 2022 r. kobiety w ciąży i karmiące piersią z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego lub chorobą Leśniowskiego-Crohna mogą otrzymywać w Polsce leki biologiczne w ramach terapii w programach lekowych NFZ – infliksimab i adalimumab.
Sala do terapii biologicznej w warszawskim Centrum Onkologii
Wcześniej ciąża i karmienie piersią były przeciwwskazaniem do kwalifikacji do finansowanych przez NFZ programów lekowych, w ramach których pacjentki i pacjenci otrzymują terapię biologiczną. Jeśli pacjentka w czasie trwania leczenia biologicznego zaszła w ciążę, terapia musiała zostać przerwana.
Nowe przepisy wprowadzone przez Ministerstwo Zdrowia pozwalają na podawanie leków biologicznych pacjentkom w ciąży i karmiących piersią „w przypadkach uzasadnionych aktualną wiedzą medyczną, zgodnie z rekomendacjami ECCO/ PTG-E”. ECCO (European Crohn´s and Colitis Organisation) to międzynarodowa organizacja zrzeszająca specjalistów leczących pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit, zaś PTG-E to Polskie Towarzystwo Gastroenterologii.
Zgodnie z ich wytycznymi w przypadku rozpoznania wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (WZJG) lub choroby Leśniowskiego-Crohna lub zaostrzenia choroby u kobiet w czasie ciąży, lekami z wyboru są glikokortykosteroidy, jednak w przypadku przeciwwskazań do sterydoterapii dopuszczalne jest stosowanie leków z grupy inhibitorów TNF-alfa, z wyłączeniem trzeciego trymestru ciąży. W programach lekowych w Polsce dostępne są dwa inhibitory TNF-alfa: infliksimab (zarówno w chorobie Leśniowskiego-Crohna jak i w wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego) i adalimumab (tylko w chorobie Leśniowskiego-Crohna).
Warto również dodać, że aktualnie zaszła także zmiana w kryteriach wykluczenia z programu lekowego. Nadal są nimi rozpoznane nowotwory złośliwe w okresie 5 lat poprzedzających moment kwalifikowania do programu, z tym, że w aktualnej wersji Programów Lekowych dodano dwa możliwe wyjątki odstąpienia od tej reguły: rak in situ szyjki macicy i nieczerniakowe nowotwory skóry – każda, nawet najmniejsza zmiana, przyczynia się do większej dostępności leczenia dla chorych.
W 2021 roku ukazała się również aktualizacja polskich wytycznych PTG-E dla choroby Leśniowskiego-Crohna, podsumowująca możliwości leczenia kobiet w ciąży. Na razie dostępna jest tylko w wersji angielskiej na stronie portalu termedia.pl.
